Doradca restrukturyzacyjny a wypłata wynagrodzenia lub innych świadczeń po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej
Treść poniższego artykułu stanowi esencję niezbędnej wiedzy dla dłużnika (upadłego) w zakresie skutków ogłoszenia wobec niego upadłości konsumenckiej.
Z poradnika dowiesz się
I Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a zajęcie wynagrodzenia za pracę
Co do zasady sąd z chwilą ogłoszenia upadłości konsumenckiej (postanowienie) wyznacza również syndyka (doradcę restrukturyzacyjnego), a ten przejmuje zarządzanie wszelkimi składnikami majątkowymi upadłego. Z tą chwilą upadły traci kontrolę nad swoim majątkiem i nie może rozporządzać nim (np. sprzedać, darować, wynająć: dom, mieszkanie, działkę, samochód). Od daty wydania orzeczenia (postanowienia) te uprawnienia przechodzą wyłącznie na syndyka! Doradca restrukturyzacyjny zajmuje także należne upadłemu wynagrodzenie za pracę, rentę lub emeryturę. A jeśli upadły miał zajęcia komornicze, to w miejsce organu egzekucyjnego (komornika) wchodzi z mocy prawa (ipso iure) syndyk.
Trzeba także zaznaczyć, że po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej bank blokuje konta należące do upadłego i na wniosek syndyka ustala zakres korzystania z nich.
II Czas, przez który syndyk zajmuje wynagrodzenie upadłego
Syndyk zajmuje wynagrodzenia upadłego od chwili wydania przez sąd przywołanego w pkt. I orzeczenia aż do zakończenia postępowania upadłościowego.
Zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego postępowanie upadłościowe kończy się w momencie:
- ustalenia planu spłat wierzycieli (wierzyciela – może być tylko jeden)¹;
- umorzenia zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłat wierzycieli¹;
- warunkowego umorzenia zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłat wierzycieli.¹
III Dochody, które może zając syndyk
Syndyk zajmuje dochody upadłego z tytułu:
- umowy o pracę;
- umowy zlecenia;
- umowy o dzieło;
- emerytury lub renty;
- wynajmu.
IV Dochody, których nie może zając syndyk
- Świadczenia socjalne (np. z MOPS-u);
- alimenty należne upadłemu;
- diety;
- stypendia;
- świadczenia z tytułu 500 plus;
- zasiłki pielęgnacyjne i rodzinne.
V Zajęcie przez syndyka wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej obowiązują tzw. zajęcia – kwota wolna od zajęcia. Kwota ta nie jest zaliczana w skład masy upadłości i upadły może nią dowolnie dysponować (rozporządzać).
Co do zasady syndyk może zająć max. 50% (połowę) wynagrodzenia za pracę, ale jeśli upadły ma zobowiązania alimentacyjne, syndyk może zająć 60% wynagrodzenia za pracę.
Przykłady:
Upadły z tytułu umowy o pracę zarabia miesięcznie 4000,00 zł netto. Nie ma zobowiązań alimentacyjnych oraz innych osób na utrzymaniu (np. dzieci). Syndyk może zająć maksymalnie 2000,00 zł miesięcznie.
Upadły z tytułu umowy o pracę zarabia miesięcznie 4000,00 zł netto. Nie ma innych osób na utrzymaniu (np. dzieci), ale posiada zobowiązania alimentacyjne. Syndyk może zająć maksymalnie 2400,00 zł miesięcznie.
VI Kwota wolna od zajęć przy umowie o pracę
Syndyk nie może zająć minimalnego wynagrodzenia (aktualnie jest to kwota 2364,00 zł netto, brutto 3010,00 zł) – analogicznie jak przy zajęciu przez komornika.
Przykłady:
Upadły z tytułu umowy o pracę zarabia minimalną kwotę: 2364,00 zł (brutto 3010,00 zł). Nie ma zobowiązań alimentacyjnych ani innych osób na utrzymaniu. Cała kwota (2364,00 zł) jest wolna od zajęcia przez syndyka.
Upadły z tytułu umowy o pracę zarabia minimalną kwotę: 2364,00 zł (brutto 3010,00 zł). Nie ma innych osób na utrzymaniu, ale posiada zobowiązania alimentacyjne! Syndyk może zająć upadłemu (60%) wynagrodzenie do kwoty: 1418,40 zł. Pozostała kwota jest wolna od zajęcia (945,60 zł).
VII Syndyk a świadczenie emerytalne upadłego (emerytura)
Przepisy prawa precyzyjnie stanowią (jak przy umowie o pracę), jaka część świadczeń emerytalnych upadłego podlega zajęciu przez syndyka, a jaka jest wolna od zajęcia.
Co do zasady syndyk może zająć 25% emerytury, a przy zobowiązaniach alimentacyjnych do 60%, ale musi pozostawić upadłemu emerytowi minimum 75% najniższego świadczenia (emerytury). Na dzień 31.03.2022 roku była to kwota 1338,48 zł brutto. Wolna od zajęcia jest kwota: 1008,83 zł.
Nie dotyczy to świadczeń alimentacyjnych – tutaj syndyk może zająć maksymalnie 60% minimalnego świadczenia.
VIII Kwota wolna od zajęcia niezależnie od źródła dochodu
W przepisach Prawa upadłościowego w zakresie upadłości konsumenckiej zostały określone kwoty wolne od zajęcia – niezależnie od źródła dochodu. Są one uzależnione od tego, czy upadły ma kogoś na utrzymaniu, czy nie.
I tak, jeśli upadły nie ma na swoim utrzymaniu nikogo (jest sam), to kwota wolna od zajęć wynosi 150% wartości kwoty przyznającej prawo do świadczeń z opieki społecznej (MOPS) dla osoby samotnie gospodarującej. Aktualnie: 776.00 zł. Zatem minimalna kwota wolna od zajęcia dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 1164,00 zł.
Jeżeli upadły ma na swoim utrzymaniu inne osoby (dzieci, żonę), kwota wolna od zajęcia wynosi 150% wartości kwoty przyznającej prawo do świadczeń z pomocy społecznej dla osób w rodzinie. Obecnie kwota ta wynosi 660,00 zł. Zatem minimalna kwota wolna od zajęć na osobę w rodzinie to 990,00 zł.
Kwotę tę mnoży się przez ilość osób w rodzinie (w tym z upadłym). Suma stanowi kwotę wolną od zajęć niezależnie od źródeł dochodu.
Przykład:
Upadły ma na utrzymaniu żonę (niepracującą) i 2 dzieci. Uzyskuje wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę w wysokości 4000,00 zł. Kwota wolna od zajęć wynosi: 3960,00 zł (4 x 990,00 zł = 3960,00 zł).
IX Wniosek o zwiększenie kwoty wolnej od zajęcia
Sędzia-komisarz (sędzia delegowany) może na wniosek upadłego indywidualnie ustalić kwotę wolną od zajęcia. W takim przypadku bierze się pod uwagę szczególne i nadzwyczajne potrzeby upadłego oraz osób pozostających na jego utrzymaniu (chorobę przewlekłą, niepełnosprawność, a także potrzeby mieszkaniowe oraz możliwości ich zaspokojenia).
Na decyzje sędziego upadły oraz wierzyciele mogą wnieść zażalenie.
¹ Wzmiankowane rozwiązania (orzeczenia) zostały omówione w treści wcześniej publikowanych artykułów.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o prawie gospodarczym
Ile kosztuje porada prawna w 2024 r.? Średnia stawka godzinowa w Polsce wynosi od 200 do 400 zł netto. W sprawach rozwodowych koszt zaczyna się od około 200 zł, a w sprawie spadku od 150 zł. Wiele czynników wpływa na ostateczną cenę, w tym stopień skomplikowania sprawy, dziedzina prawa, a nawet zamożność klienta. Dowiedz się, jak różnią się koszty u adwokata, notariusza i radcy prawnego, czytając dalej.
14.06.2024Instytucja upadłości konsumenckiej skierowana jest do konsumentów (osób fizycznych) nieprowadzących działalności gospodarczej. Może być ona przeprowadzona na wniosek dłużnika, który stał się niewypłacalny, tj. przestał w sposób trwały regulować swoje zobowiązania finansowe (kredyty, pożyczki, chwilówki itp.). Stan niewypłacalności nie zawsze musi kończyć się ogłoszeniem upadłości w formie likwidacyjnej. Niejednokrotnie lepszym rozwiązaniem będzie zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli.
31.10.2022W treści poniższego artykułu celowo używam terminologii dłużnika, a nie upadłego, ponieważ będzie w nim mowa o osobie, która np. złożyła wniosek o upadłość konsumencką (dłużnik), ale formalnie sąd nie rozpoznał jeszcze tego wniosku, dlatego nie ma ona statusu osoby upadłej w rozumieniu Prawa upadłościowego.
05.09.2022Bardzo często zdarza się tak, że dłużnik decyduje się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, gdy nie może już regulować terminowo swoich zobowiązań finansowych z tytułu należności wobec kredytodawców, ZUS czy US. Wówczas instytucje finansowe (np. banki), od których uzyskał środki finansowe, kierują do sądu pozwy o wydanie stosownego orzeczenia (nakazu zapłaty) wobec dłużnika. Co wtedy dzieje się z postępowaniami sądowymi i egzekucyjnymi, gdy w międzyczasie sąd gospodarczy wyda orzeczenie (postanowienie) o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wobec dłużnika (pozwanego)? O tym poniżej.
05.11.2022W pierwszej części artykułu dotyczącego alternatywy dla upadłości konsumenckiej podaliśmy m.in. ogólny zarys tematyki zawarcia układu na zgromadzeniu wierzycieli jako alternatywy dla upadłości konsumenckiej oraz wskazaliśmy adresatów tego rozwiązania prawnego. W II części omówimy przesłanki jego zawarcia oraz wskażemy jego przebieg.
27.10.2022
