Bezstronność urzędników
Bezstronność jest konstytucyjną zasadą działania administracji. Należy tutaj wyjaśnić pojęcie zasady. Jednym z kryteriów ustalania zasadniczego charakteru pewnych norm uznawanych za zasady prawa jest hierarchiczna nadrzędność jednych norm w stosunku do innych norm systemu prawa. 1 System prawa to odpowiednio uporządkowany zbiór norm prawnych obowiązujących w danym państwie, pomiędzy nimi zachodzą powiązania hierarchiczne, formalne i treściowe.2 Wynika z tego, że normy zawarte w przepisach konstytucji są zasadami. Bezstronność służy dwóm celom:
ochronie interesu publicznego,
ochronie praw jednostki. 3
Najważniejszą kwestią dotyczącą bezstronności jest treść tego rozwiązania. Polega na tym, że jest zakaz kierowania się pewnymi motywami. O bezstronności można mówić wyłącznie wtedy, kiedy jednostka ma możliwość postępowania stronniczego. Obowiązek prawny bycia bezstronnym koncentruje się na dwóch elementach :
1.istotny przed podjęciem decyzji- dotyczy stworzenia sytuacji bezstronności, uprawdopodabnia ,że wydana decyzja będzie bezstronna,
2.istotny po podjęciu decyzji- obowiązek uzasadnienia. Można wyróżnić 4 rodzaje uzasadnień bezstronności. Po pierwsze jest to uzasadnienie analityczne, polegające na tym, że wymóg bezstronności rozumiany jest jako zasada jednakowego traktowania podmiotów, wynikać musi z ogólnego charakteru norm określających odpowiedni sposób stosowania. Drugim rodzajem jest uzasadnienie o charakterze prawnym czyli roszczenie do bezstronności ma podstawę w przepisach prawa pozytywnego. Istnieje cały szereg przepisów , które nakładają obowiązek bycia bezstronnym, jednak w niniejszym opracowaniu nie zostaną one wnikliwie omówione. Uzasadnienie może również przybrać postać uzasadnienia moralnego , czyli uzasadnienia wynikającego z zasad moralnych. Moralny punkt widzenia to jest takie bezstronne podejście ,punkt widzenia niezależnego, nieuprzedzonego bezstronnego, obiektywnego , pozbawionego emocji i niezainteresowanego obserwatora, ponieważ człowiek nie może wydać sądu moralnego dopóki jego postawa nie jest wolna od ograniczeń związanych z określonym miejscem, czasem, grupą społeczną. Ostatnim uzasadnieniem, które chcę przedstawić jest uzasadnienie pragmatyczne. Polega na wskazaniu , że przekonanie o bezstronności stanowi warunek akceptacji jego rozstrzygnięcia przez audytora. Ten wymóg oznacza zakaz kierowania się określonego rodzaju motywami , zakaz brania pod uwagę takiego a nie innego rodzaju reakcji.
Pojęcie bezstronności pojawiło się także w katalogu europejskich zasad ogólnych prawa i postępowania administracyjnego zaprezentowanego przez Europejski Komitet Współpracy Prawnej Rady Europy, znalazły się tam zasady materialnoprawne oraz zasady procedury administracyjnej. Zgodnie ze standardami europejskimi bezstronność działań administracji oznacza ,że
działanie administracji , które uwzględnia wszystkie elementy mające znaczenie w konkretnej sprawie(czyli fakty, przesłanki i podstawy prawne) stosownie do ich wagi, z jednoczesnym pominięciem elementów niemających znaczenia w sprawie,
brak wpływów osobistych lub prywatnych interesów bądź uprzedzeń,
zakaz zaangażowania się przez urzędnika lub pracownika administracji publicznej.4
Analizując bezstronność w ujęciu prawnym, to należy te wszystkie przepisy, które wiążą się z bezstronnością podzielić na 6 grup:
przepisy, które zapewniają tzw.sytuację bezstronności w ramach danego postępowania,
przepisy, które tworzą ogólne instytucjonalne warunki dla podejmowania bezstronnych rozstrzygnięć,
przepisy ustanawiające kryterium określenia sytuacji prawnych podmiotów ( przepisy nakazujące lub zakazujące różnicowanie podmiotów pod pewnymi względami),
przepisy zawierające skierowany do pewnych klas adresatów nakaz postępowania bezstronnego,
przepisy zawierające skierowany do pewnych grup adresatów zakaz podejmowania czynności mogących rodzić wątpliwości co do ich bezstronności,
przepisy, które ustanawiają prawo do bezstronnego rozstrzygnięcia.
Kolejnym omawianym przeze mnie celem jest apolityczność. Apolityczność według słownika to sztuka rządzenia, unikający, nieinteresujący się zagadnieniami związanymi z polityką.5 Apolityczność jako zasada zawodowa przede wszystkim przywoływana jest w odniesieniu do zapisów ustawy o Służbie cywilnej. Pracownik bądź urzędnik służby cywilnej powinien wykonywać swe obowiązki z troską o wszystkich obywateli , a nie jako reprezentant określonych sił politycznych czy grup interesu. Urzędnik nie powinien się kierować interesami partykularnymi poszczególnych opcji a szukać dobra publicznego.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o adwokatach
Czy w czasie obowiązujących ograniczeń w związku z epidemią COVID-19 można odmówić przyjęcia mandatu wystawionego przez policjanta w związku z naruszeniem tych przepisów?
21.05.2020Przy podziale majątku wspólnego po rozwodzie czy przy dziale spadku wartość przedsiębiorstwa liczy się bez długów, tak jakby ich nie było.
28.04.2020
Ile kosztuje rozwód? To minimum 600 zł opłaty sądowej przy składaniu pozwu, choć może być ona zredukowana o połowę. Co istotne, możliwy jest rozwód na pierwszej rozprawie, ale sprawa może też ciągnąć się lata. Dlatego warto wiedzieć, co jeszcze może wpływać na wysokość kosztów sądowych przy sprawie rozwodowej. Sprawdź dokładnie, ile kosztuje rozwód w 2023 roku!
10.11.2023Bardzo często zdarza się tak, że dłużnik decyduje się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, gdy nie może już regulować terminowo swoich zobowiązań finansowych z tytułu należności wobec kredytodawców, ZUS czy US. Wówczas instytucje finansowe (np. banki), od których uzyskał środki finansowe, kierują do sądu pozwy o wydanie stosownego orzeczenia (nakazu zapłaty) wobec dłużnika. Co wtedy dzieje się z postępowaniami sądowymi i egzekucyjnymi, gdy w międzyczasie sąd gospodarczy wyda orzeczenie (postanowienie) o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wobec dłużnika (pozwanego)? O tym poniżej.
05.11.2022Majątek wspólny powstaje w momencie zawarcia związku małżeńskiego przede wszystkim z mocy prawa lub w wyniku uprzednio zawartej małżeńskiej umowy majątkowej.
13.06.2022Dowody w sprawie karnej mogą być przeprowadzane z urzędu lub na wniosek strony.
29.06.2018
